Nowy system wjazdu i wyjazdu (EES)
Od 24 listopada 2025 roku na gdańskim lotnisku Straż Graniczna zacznie rejestrować osoby, które podróżować będą do Polski spoza 29 krajów: 25 państw Unii Europejskiej (bez Cypru i Irlandii) oraz ze Szwajcarii, Norwegii, Islandii i Lichtensteinu.
W EES będą rejestrowani obywatele państw trzecich, udający się na krótki pobyt (do 90 dni w okresie 180 dni) do krajów europejskich posługujących się EES. Dane podróżnych będą rejestrowane w EES niezależnie od tego, czy potrzebują oni wizy krótkoterminowej, czy też korzystają z ruchu bezwizowego. W systemie będą również rejestrowane odmowy wjazdu. Docelowo nie będzie konieczności stemplowania ich paszportów. W przypadku osób, które wjechały przed dniem uruchomienia systemu EES, będą podlegały rejestracji podczas wyjazdu.
W systemie będą zbierane dane osobowe widniejące na dokumentach podróży, w tym imię i nazwisko, data urodzenia i obywatelstwo. Będą także sczytywane dane biometryczne, w tym zdjęcie twarzy i/lub odciski palców. Ponadto rejestrowane będą daty i miejsca każdego wjazdu i wyjazdu z 29 krajów europejskich posługujących się EES.
Podczas odprawy granicznej osób już zarejestrowanych w systemie EES funkcjonariusze Straży Granicznej będą dokonywali dodatkowo weryfikacji jednej z cech biometrycznych poprzez pobranie zdjęcia twarzy lub odcisków palców. Będzie się to odbywało zarówno podczas wjazdu jak i wyjazdu.

EES to unowocześnienie kontroli granicznych i stopniowe skrócenie czasu oczekiwania na granicach. Po wprowadzeniu EES możliwe będzie łatwe identyfikowanie obywateli państw spoza UE i Schengen (bez Cypru i Irlandii), którzy nie spełniają warunków dotyczących wjazdu i pobytu lub przekroczyli dozwolony okres przebywania w strefie UE i Schengen.
29 krajów europejskich posługujących się EES będzie stopniowo, przez sześć miesięcy, wdrażać system na swoich granicach zewnętrznych. W tym okresie zbieranie danych podróżnych może nie odbywać się od razu na wszystkich przejściach granicznych. Po zakończeniu stopniowego wdrażania system EES będzie działał w pełnym zakresie na wszystkich zewnętrznych przejściach granicznych.
Kraje europejskie, które wdrożą EES: Polska, Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Islandia, Królestwo Niderlandów, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Malta, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Republika Czeska, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja, Słowacja, Słowenia, Węgry, Włochy, Łotwa.
EES nie będzie mieć zastosowania do:
1. obywateli krajów europejskich posługujących się EES, a także obywateli Cypru i Irlandii,
2. obywateli państw spoza UE, którzy posiadają kartę pobytu i są bezpośrednio spokrewnieni z obywatelem UE,
3. obywateli państw spoza UE, którzy posiadają kartę pobytu lub dokument pobytowy i są bezpośrednio spokrewnieni z obywatelem państwa spoza UE, który może podróżować po Europie na takich samych zasadach, jak obywatele UE,
4. obywateli państw spoza UE podróżujących do Europy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa lub w celu prowadzenia badań naukowych, odbycia studiów, szkoleń, udziału w wolontariacie, programach wymiany młodzieży szkolnej lub projektach edukacyjnych oraz podjęcia pracy w charakterze au pair,
5. posiadaczy pozwoleń na pobyt i wiz długoterminowych,
6. obywateli Andory, Monako, San Marino oraz posiadaczy paszportów wydanych przez Państwo Watykańskie lub Stolicę Apostolską,
7. osób zwolnionych z odprawy granicznej lub którym przyznano określone przywileje w odniesieniu do odprawy granicznej,
8. osób posiadających ważne zezwolenie na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego,
9. członków załogi pociągów pasażerskich i towarowych na międzynarodowych trasach łączonych.
